از دیدگاه قرآن، سعادت آخرت فقط در سایه ایمان و عمل برخاسته از ایمان حاصل مى‌شود و عذاب و شقاوت ابدى نیز در اثر كفر به بار
مى‌آید. گاهى انسان مى‌داند كه كارى بد است، ولى در اثر وسوسه نفس و شیطان آن را انجام مى‌دهد، و بعد هم با شرمندگى به بدى خود و
زشتى كارش اعتراف مى‌كند. اما گاه آن‌چنان امر بر انسان مشتبه مى‌شود كه مى‌پندارد انسانى خوب و بلكه از برجستگان و ممتازان است كه
در دنیا توفیق چنین نیكوكارى‌هایى نصیبش شده، ولى ناگهان چشم باز مى‌كند و جهنم را پیش روى خود مى‌بیند! زیان‌كارترین افراد چنین
كسانى‌اند: قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِینَ أَعْمالاً الَّذِینَ ضَلَّ سَعْیُهُمْ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ هُمْ یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعاً أُولئِكَ الَّذِینَ كَفَرُوا بِآیاتِ رَبِّهِمْ وَ
لِقائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ فَلا نُقِیمُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیامَةِ وَزْناً ذلِكَ جَزاؤُهُمْ جَهَنَّمُ بِما كَفَرُوا وَ اتَّخَذُوا آیاتِی وَ رُسُلِی هُزُوا؛(1) بگو: آیا شما را از
زیان‌كارترین مردم آگاه گردانیم؟»
[آنان] كسانى‌اند كه كوشش آنها در زندگى دنیا به هدر رفته و خود مى‌پندارند كه كار خوب انجام مى‌دهند.
[آرى،] آنان كسانى‌اند كه آیات پروردگارشان و لقاى او را انكار كردند، در نتیجه اعمالشان تباه گردید، و روز قیامت براى آنها [قدر و]
ارزشى نخواهیم
1. كهف ()، 103ـ106.
﴿ صفحه 178 ﴾
نهاد. این جهنم سزاى آنان است، چرا كه كافر شدند و آیات من و پیامبرانم را به ریشخند گرفتند. زیان‌كارترین افراد چه كسانى هستند؟ آنان كه
اعمالشان در زندگى دنیا تباه شده، ولى آنان به خیال خوش خود مى‌پندارند كه اعمالشان بسیار خوب است: یَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ یُحْسِنُونَ صُنْعا.
چرا زیان‌كارترین؟
به راستى چرا اینان زیان‌كارترین» افراد هستند؟ پاسخ، به سنّتى كوبنده و دردناك از سنّت‌هاى الهى مربوط مى‌شود. از جمله سنّت‌هاى
خداوند این است كه انسان گاهى در اثر زشت‌كارى و گناه به جایى مى‌رسد كه قدرت تشخیص خوب و بد را از دست مى‌دهد. با این‌كه اهل
دانش و علم و فهم است، اما به گمراهى مى‌افتد. در نتیجه هواپرستى به جایى مى‌رسد كه با آن كه علم» دارد اما نمى‌بیند. خداوند بر گوش و
قلبش مُهر مى‌نهد و بر چشمانش پرده مى‌افكند. گوش و قلب و چشم، كنایه از ابزارهاى فهم و شناخت هستند؛ یعنى خداوند ابزارهاى شناخت او
را كور مى‌كند. از این قبیل تعابیر در آیات متعددى از قرآن كریم آمده است: أُولئِكَ الَّذِینَ طَبَعَ اللّهُ عَلى قُلُوبِهِمْ وَ سَمْعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ وَ أُولئِكَ هُمُ
الْغافِلُون؛(1) آنان (كافران) كسانى‌اند كه خدا بر دل‌ها و گوش و دیدگانشان مُهر نهاده و آنان خود، غافلانند. آن‌چنان دل آنان بسته و قفل مى‌شود
كه دیگر نور حق در آن وارد نمى‌شود. این امر در واقع عقوبت كج‌روى‌ها و كج‌اندیشى‌هاى عمدى است، و یكى از بدترین عذاب‌هاى الهى نیز
محسوب مى‌شود؛ عذابى كه در همین دنیا بر برخى انسان‌ها نازل مى‌گردد و البته دامنه آن تا قیامت كشیده مى‌شود.
1. نحل (16)، 108.
این سنّتى بسیار هشدار دهنده و قابل تأمل است براى كسانى كه سر و كارشان با كتاب و فهم و علم و استدلال است. اگر به لوازم علم خود
عمل نكنیم و از روى علم و عمد راه كج را انتخاب كنیم، خداى متعال در همین دنیا ما را چنان عقوبت مى‌كند كه دیگر نتوانیم حق و باطل را از
یكدیگر بازشناسیم. نمونه‌هاى فراوانى در این مورد وجود دارد. از جمله نمونه‌هایى كه در خود قرآن به آن اشاره شده بلعم باعورا» است.
بلعم باعورا عالِم بود و خداوند مى‌فرماید ما از آیات» خود بدو داده بودیم، اما او به دنبال هواى نفسش رفت و بدبخت گردید
درباره این سایت